Steenpuist (furnunkel) en negenoog (karbunkel)
Steenpuist en negenoog: Behandeling en uitleg
Heb je ooit een steenpuist of negenoog gehad? Het zijn twee veelvoorkomende huidaandoeningen die kunnen leiden tot pijn en ongemak.
Hoewel steenpuisten en negenoog in de meeste gevallen vanzelf genezen, kunnen ze soms ernstiger worden en medische behandeling vereisen. Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar, afhankelijk van de ernst van de infectie. Dit kan variëren van het aanbrengen van warme kompressen om de ontsteking te verminderen tot het nemen van antibiotica om de infectie te bestrijden. In sommige gevallen kan een incisie en drainage nodig zijn om de infectie volledig te verwijderen.
Wat is een steenpuist?
Een steenpuist of furunkel is een pijnlijke ontsteking van een haarzakje of talgklier. Het begint als een rode, gezwollen bult die pijnlijk kan aanvoelen. Naarmate de ontsteking vordert, kan er een witte kop op de bult verschijnen, gevuld met pus.
Een negenoog, ook bekend als karbunkel of karbonkel, is een groep van steenpuisten die een grotere en diepere infectie veroorzaken.
Steenpuisten worden veroorzaakt door bacteriën, meestal Staphylococcus aureus genoemd, die de huid binnendringen via kleine wondjes of scheurtjes. Mensen met een verminderde weerstand, zoals mensen met diabetes of een hiv-infectie, hebben meer kans op het ontwikkelen van steenpuisten.
Steenpuisten kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar komen het meest voor op de nek, het gezicht, de oksels, de billen en de dijen. Ze kunnen ook in clusters voorkomen, die bekend staan als negenoog. Een steenpuist komt bijna alleen maar voor op behaarde lichaamsdelen.
Belangrijk: blijf van de steenpuist af
Als je een steenpuist hebt, is het belangrijk om deze niet uit te knijpen of open te krabben. Dit kan de infectie verspreiden en het risico op littekens vergroten.
In plaats daarvan moet je de steenpuist schoon en droog houden en warme kompressen aanbrengen om de ontsteking te verminderen.
Als de steenpuist erg groot of pijnlijk is, kan een arts deze openen en drainage voorschrijven om de infectie te verwijderen.
Oorzaken van steenpuisten
Een steenpuist is een pijnlijke, met pus gevulde bult op de huid die wordt veroorzaakt door een infectie van een haarzakje of een klier. Deze infectie wordt meestal veroorzaakt door de bacterie Staphylococcus aureus.
Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van steenpuisten:
- Slechte hygiëne: Als je je huid niet goed schoonhoudt, kunnen bacteriën zich ophopen en infecties veroorzaken.
- Verzwakt immuunsysteem: Als je immuunsysteem verzwakt is, bijvoorbeeld door ziekte of medicatie, kan je lichaam minder goed infecties bestrijden.
- Wrijving: Wrijving van kleding of huid kan de huid irriteren en de kans op infecties vergroten.
- Diabetes: Mensen met diabetes hebben een verhoogd risico op steenpuisten vanwege hun verzwakte immuunsysteem en de hoge bloedsuikerspiegel die bacteriën voedt.
- Overmatig zweten: Overmatig zweten kan de huid irriteren en de kans op infecties vergroten.
Als je regelmatig last hebt van steenpuisten, is het belangrijk om je hygiëne te verbeteren en je immuunsysteem te versterken. Het kan ook helpen om losse kleding te dragen en je huid droog te houden. In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om de infectie te behandelen.
Symptomen van steenpuisten en hoe herkennen
Een steenpuist is een ontsteking van de huid die wordt veroorzaakt door een bacterie genaamd Staphylococcus aureus. Het begint meestal als een rode, gezwollen bult die pijnlijk aanvoelt en kan uitgroeien tot een etterende wond. Hier zijn enkele symptomen van steenpuisten:
- Rode, gezwollen bult op de huid
- Pijnlijke plek die warm aanvoelt
- Centrale witte kop, die kan openbarsten en etter kan vrijgeven
- Koorts, in zeldzame gevallen
Een negenoog is vergelijkbaar met een steenpuist, maar het treedt op wanneer er meerdere steenpuisten zich hebben verspreid en samengevoegd. Het kan leiden tot een grotere ontsteking die bekend staat als een karbonkel. Hier zijn enkele symptomen van negenoog:
- Meerdere rode, gezwollen bulten op de huid
- Pijnlijke plekken die warm aanvoelen
- Centrale witte koppen op elke bult, die kunnen openbarsten en etter kunnen vrijgeven
- Koorts, in zeldzame gevallen
Als je een of meer van deze symptomen hebt, is het belangrijk om medische hulp te zoeken. Een arts kan de diagnose stellen en de juiste behandeling voorschrijven om de infectie te bestrijden.
Hoe een steenpuist behandelen?
Een steenpuist kan erg vervelend zijn en soms zelfs pijnlijk worden. Gelukkig zijn er verschillende manieren om een steenpuist te behandelen. In deze sectie zullen we bespreken hoe je een steenpuist zelf kunt behandelen en wanneer je naar de dokter moet gaan.
Zelf een steenpuist behandelen
Als je een steenpuist hebt, zijn er verschillende dingen die je zelf kunt doen om de genezing te bevorderen:
- Breng warme compressen aan op de steenpuist. Dit kan de pijn verlichten en de puist helpen open te gaan.
- Reinig de puist regelmatig met water en zeep. Dit kan helpen voorkomen dat de infectie zich verspreidt.
- Bedek de puist met een steriel verband om te voorkomen dat er vuil of bacteriën in komen.
- Vermijd het dragen van strakke kleding die wrijving kan veroorzaken.
Wanneer moet je naar de dokter?
In sommige gevallen kan het nodig zijn om naar de dokter te gaan voor behandeling van een steenpuist. Dit kan het geval zijn als:
- De steenpuist is erg groot of pijnlijk.
- De steenpuist komt vaak terug (furunculose).
- Er is sprake van koorts of andere tekenen van infectie.
- Er zijn meerdere steenpuisten op het lichaam.
De dokter kan verschillende behandelingen aanbevelen, zoals het voorschrijven van antibiotica of het openen van de puist om de infectie te laten afvoeren.
Knijp de steenpuist zeker niet zelf uit, en snij ze niet open. Dit kan de infectie verspreiden en de situatie verergeren.
Preventie van steenpuisten
Om steenpuisten te voorkomen, zijn er een paar eenvoudige stappen die je kunt nemen:
- Houd je huid schoon en droog. Was regelmatig met water en zeep en droog je huid goed af na het douchen of baden.
- Vermijd het delen van persoonlijke items, zoals handdoeken, kleding en beddengoed.
- Vermijd strakke kleding die wrijving op de huid kan veroorzaken.
- Vermijd het krabben of knijpen van puistjes of andere huidproblemen, omdat dit de verspreiding van bacteriën kan bevorderen.
- Eet gezond en drink voldoende water om je immuunsysteem te versterken.
- Raadpleeg een arts als je vaak last hebt van steenpuisten of als ze zich op gevoelige gebieden bevinden, zoals het gezicht, de nek, de oksels of de lies.
Door deze stappen te volgen, kun je de kans op steenpuisten verminderen en je huid gezond houden.
Mogelijke complicaties
Een steenpuist of negenoog kan in sommige gevallen leiden tot complicaties. Hieronder sommen we een aantal mogelijke complicaties op:
- Cellulitis: Dit is een infectie van de huid en het onderhuidse weefsel. Het kan zich verspreiden naar andere delen van het lichaam en kan leiden tot koorts, zwelling en pijn.
- Bloedvergiftiging: Dit is een ernstige infectie die kan optreden wanneer bacteriën zich verspreiden naar de bloedbaan. Het kan leiden tot koorts, rillingen, snelle hartslag en ademhaling, en kan levensbedreigend zijn. Als je denkt dat je bloedvergiftiging heeft, zoek dan onmiddellijk medische hulp.
- Abces: Dit is een ophoping van pus in het lichaam. Het kan optreden als de infectie niet goed wordt behandeld en kan leiden tot koorts, pijn en zwelling. Ga met een abces naar je behandelende huisarts of dermatoloog.
- Littekens: Een steenpuist of negenoog kan in sommige gevallen leiden tot littekens. Het is belangrijk om de infectie zo snel mogelijk te behandelen om dit te voorkomen.