Waarom beschermen tegen de zon?

‍Nu de eerste echte zonnestralen uitnodigen om barbecues te organiseren en hele dagen buiten door te brengen, worden we ook gewaarschuwd tegen de schadelijke effecten van te veel zon. De zonnecrèmes krijgen een opvallende plaats in de apotheek en de supermarkt. Marketing? Dat beetje zon in het doorgaans koudere België, kan dat nu echt kwaad? Toch wel, hoe aangenaam al dat zonlicht ook is, bescherming is noodzakelijk. Niet alleen om te vermijden dat je verbrandt of rimpels krijgt, ook om huidziekten en kanker te voorkomen. Gelukkig zijn er verschillende manieren om je te beschermen tegen het zonlicht.

De schadelijke effecten van zonlicht

Zonnestralen kunnen ernstige huidziekten veroorzaken. De schadelijke effecten mogen niet onderschat worden. Een bekende huidreactie is zonneallergie. Op de huid verschijnen rode, jeukende blaasjes, bultjes of vlekjes. De symptomen kunnen wel tien dagen aanhouden. Zonneallergie kan op iedere leeftijd ontstaan, zowel bij mannen als vrouwen. Andere huidziekten die ontstaan of verergerd worden door de zon zijn lupus en melasma of zwangerschapsmasker.  

Een ernstige huidziekte waar te veel zonlicht een belangrijke factor is, is huidkanker. De voornaamste vormen van huidkanker zijn basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en maligne melanoom. Basaalcelcarcinoom komt het vaakst voor. 80% van de patiënten met huidkanker lijdt aan deze vorm. Het aantal gevallen neemt nog steeds toe. De kanker groeit lokaal maar zaait niet uit. Deze vorm komt voor op plaatsen die vaak en langdurig aan zonlicht worden blootgesteld.  

Dit geldt ook voor plaveiselcelcarcinoom met als verschil dat deze vorm wel vatbaar is voor uitzaaiingen als de kankercellen niet tijdig verwijderd worden. Plaveiselcelcarcinoom treft 10% van de patiënten. Je kan het tijdig ontdekken aan de ruwere, soms wat rode plekjes die ontstaan op de huid, actinische keratosen genaamd. Je ziet ze soms bij oudere mensen of op huid die vaak aan de zon is blootgesteld.  

Maligne melanoom ten slotte, komt minder vaak voor maar is wel een ernstige vorm met risico op uitzaaiingen. De kans op melanoom is groter wanneer de huid ooit zo verbrand is geweest dat er blaren ontstonden. Daarom is het zo belangrijk om kinderen te beschermen tegen de zon. Net als bij de andere vormen van huidkanker is het te genezen als je tijdig de behandeling start. Controleer daarom je huid op melanomen liever een keer te veel dan te weinig.

Verschillende manieren om je te beschermen tegen de zon

De beste manier om je te beschermen tegen de zon is om eruit te blijven, vooral tussen 11 en 15 uur wanneer het zonlicht het meest schadelijk is. Denk eraan dat zonlicht reflecteert door water, sneeuw en zand. Dus ook tijdens de skivakantie is bescherming noodzakelijk.

Je kan je beschermen door gepaste kleding te dragen: een zonnebril en donkere, dicht geweven kleding. Donkere kleding absorbeert licht, dus ook UV-straling behalve als ze dicht geweven is. Dat kan je controleren door het kledingstuk tegen het licht te houden. Schijnt de zon niet door, dan biedt de stof een goede bescherming.

Zal je toch lange tijd in de zon doorbrengen, smeer dan genoeg zonnecrème.  

Wat is de functie van zonnecrème?

Zonnecrème bevat UV-filters die de UV-straling absorbeert of weerkaatst. Smeer je huid in een half uur voor je in de zon gaat. Om te weten hoeveel zonnecrème je moet smeren, kan je de cream calculator app gebruiken: https://creamcalculator.com/landing

Op de verpakking staan verschillende afkortingen:

- SPF: Sun Protection Factor. Geeft aan hoelang iemand in de zon kan blijven zonder te verbranden. Is dat zonder zonnecrème 5 minuten en staat er SPF 5 dan zal je met de zonnecrème 25 minuten in de zon kunnen blijven.  

- UVA omcirkeld: Deze crème voldoet aan de Europese normen voor bescherming tegen UVA-straling. UVA-straling is de straling die door de wolken of glas gaat en je ook kan verbranden, de huid doet verouderen en verkleuren, of huidkanker veroorzaken.  

- PPD: Persistent Pigment Darkening. Dit geeft aan hoelang je met de zonnecrème op in de zon mag komen en beschermd blijft tegen UVA-straling. PPD10 staat dus voor 10 keer langer dan zonder bescherming.

- PA+ tot PA++++: geeft de beschermingsgraad weer. Meer plusjes wijst op een hogere beschermingsgraad.

Zonnecrème beschermt een breed spectrum van zonnestralen, ook deze die je niet onmiddellijk ziet of voelt.